Evliyâlar

1-Veysel Karanî Tâbi’înin büyüklerindendir. Yemenlidir. Resûlullah sağ iken, görmediği hâlde müslimân oldu. Fekat, Sahâbî olamadı. Hazret-i Ömer zemânında Medîneye geldi. Çok hurmet gördü. Veysel Karânîye hediyye edilen hırka-i se’âdet, ikinci Osmân hâna ulaşmıştır. Abdülmecîd hân, bu hırka-i se’âdet için, Fâtih civârında (Hırka-i şerîf) câmi’ini yapdırmışdır.

2-Ömer Bin Abdülaziz Emevî halîfelerinin 8.sidir. Annesi, Hazret-i Ömer’in oğlu Âsımın kızıdır. Adâletde ikinci Ömer idi. Beyâz, ince ve nâzik yüzlü, za’îf, güzel sakallı, sevimli bir zât idi. İmâmlığı, Resûlullah efendimize çok benzerdi. Malatyayı rumlardan, yüzbin esîr karşılığı satın aldı.

3-Mâlik Bin Dinar Mâlik bin Dînâr, gençliğinde mal mülk sâhibi bir zengin yiğitti. Hasan-ı Basrî hazretlerine talebe olunca, bütün mallarını ve parasını, fakir talebelere harcadı. Kalbinden Allahü teâlânın aşkından başka her şeyin sevgisini çıkardı. Âlim ve velî idi. 748’de Basrada vefât etdi.

4-İbrahim Havvas Cüneyd-i Bağdâdînin eshâbından idi. 903′ de Rey şehrinde vefât etdi.

5-Abdülkadir-i Geylânî 1078’de doğdu, 1166’de Bağdâtda vefât etdi. Hem seyyid, hem de şerîfdir. Anası Fâtıma binti Ebû Abdüllah seyyidedir. Fıkh ve hadîs ilmlerinde müctehid idi.

6-Abdullah-ı Tercüman Akdenizde Mayorka adasında doğmuştur. Asıl ismi Anselmo Turmeda olup bir İspanyol papazı idi. Nebuniye şehrinde, en meşhûr papaz olan Nikola Mertilin yanında yetişti. İncîli ezberledi. Bu papazın yol göstermesi ile Tunusa geldi. Müslümân oldu. Arabcayı ve islâm ilimlerini iyi öğrendi. Hıristiyanlığın iç yüzünü, nasıl bozulduğunu gösteren (Tuhfe-tül-erîb) adında bir kitâb yazdı. 15. asırda yaşamıştır.

7-Seyyidet Nefîse Hazret-i Hasenin oğlu Zeydin oğlu Hasenin kızıdır. 762’de Mekkede doğdu. 823’de Mısırda vefât etdi. Alim ve evliya idi. Çok kerâmeti görüldü.

8-Râbia-i Adviyye Babası İsmâ’îldir. Zühd ve salâh ile meşhûr bir hâtundur. Basralıdır. Süfyân-ı Sevrî ve Hasen-i Basrî, Râbi’a Hatun’dan feyz alırlardı. 752’de Kudüs’de vefât etdi.

9-Hayat Bin Kays El-Harrânî Harrân’da yetişen evliyânın büyüklerindendir. İnsanlar ve bâzı sultanlar, onu ziyâret edip duâsını alırlar, onunla berâber olmakla bereketlenirlerdi.Yüksek hâllerin ve kerâmetlerin sâhibi olup, ehliyeti, ihlâsı, iffeti yanında, dînine çok bağlı bir zât idi. Cömertliğiyle meşhûrdur. 1185’de vefât etti.

10-İbrahim Gülşenî İbrâhîm bin Muhammed Gülşenî, meşhûr velîlerdendir. 1424’de Azerbaycanda doğdu, 1534’de Mısırda vefât etti.

11-Bişr-i Hafî Evliyânın büyüklerindendir. 767’de Mervde doğdu, 841’de Bağdâtda vefât etdi.

12-Ebû Türâb Horasan bölgesinin büyük velîlerinden ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimi. 9. yüzyılda yaşamıştır. 859’da Basra’da vefât etti.

13-Emir Sultan 1 14-Emir Sultan 2 Adı Muhammed Şemsüddîndir. Buhârâda doğdu ve oradaki Evliyâdan feyz aldı. Çok kerâmeti görüldü. Bursada molla Fenârîden okudu. Yıldırım Bâyezîde dâmât oldu. 1430’de vefât etti. İsmi ile anılan câmi’ yanındaki türbesindedir.

15-Hacı Bayram-ı Velî Sôfiyye-i aliyyedendir. Ankarada Zülfadl [Sol-Fasol] köyünde doğdu ve orada 1429’da vefât etti. Kayseride Somuncu baba denilen Hamîdüddîn Hâmid-i Akserâyîden feyz aldı. Edirnede eski câmi’de va’z etti.

16-Hacı Bektaş-ı Velî Horâsânın Nîşâpûr şehrinde doğdu. 1338′ de vefât etti. Anadoluda Kırşehirdedir. Şeyh Lokmân-ı Horâsânînin halîfesi idi. Bu da, şeyh Ahmed-i Yesevînin, bu da, Yûsüf-i Hemedânînin halîfesi idi. Hâcı Bektâş-ı Velî hazretleri, sultân Orhân ile sohbet etdi. Yeniçeri askeri kurulurken duâ etti.

17-Yunus Emre Tesavvuf ehli ve halk şâ’iridir. Boluludur. Porsuk çayının Sakaryaya karışdığı mahalde türbesi vardır. Tapdık Emreden feyz aldı. 1439′ da vefât etti. İlâhîleri zevkle okunmaktadır.

18-Akşemseddin 1 19-Akşemseddin 2 Muhammed bin Hamza, Şihâbüddîn-i Sühreverdî neslindendir. Şâmda doğmuştur. Hâcı Bayram-ı velînin halîfesi olup, Göynükde yerleşdi. İstanbulun fethinde bulunup, hazret-i Hâlidin kabrini keşf etdi. 1460’da Göynükde, vefât etti.

20-Ebul Vefâ İstanbul’daki meşhûr velîlerdendir. Şeyh Ebü’l-Vefâ, Konya’da doğdu. 1490’da İstanbul’da vefât etti. İsmi verilen Vefâ semtinde kendi adıyla anılan câminin sol tarafına defnedildi

21-Aziz Mahmud Hüdayî Azîz Mahmûd Hüdâyî efendi, Celvetiyye meşâyıhindendir. Koçhisârlıdır. Bursada, hâcı Bayram-ı Velînin halîfelerinden, Muhammed Üftâde hazretlerinden feyz aldı. 1007 de Üsküdârda câmi’ ve tekke yaptı. 4. Murâd hân tahta çıkınca Eyyûbde kılıncını Hüdâyî efendi taktı. 1628’de vefât etti. Tekkesi yanındaki türbesindedir.

22-Merkez Efendi Muslih-ud-dîn Mûsâ efendi, Kütahyadan İstanbula gelip molla Hızır beğ oğlu Ahmed pâşadan okurken, Halvetî Sünbül Sinân yanında yetişti. Önce Koğacı tekkesinde, sonra Eyyûbde Şâh sultân tekkesinde iken, Sultân Süleymânın Topkapı dışında, vâlidesi nâmına yaptırdığı tekkede yerleşti. Sünbül efendi, vefât edince, Koca Mustafâ Pâşadaki yerine geçdi. 1551’de vefât etti.

23-Mehmed Emin Tokadî Muhammed Emîn efendi, İstanbulda bulunan meşâyıhın büyüklerindendir. Mekke-i mükerremede Ahmed Yekdest-i Cüryânîden icâzet aldı. Üç sene sonra İstanbula geldi. 1745’de vefât etti. Unkapanına inen cadde ile Zeyrek yokuşunun kesişdiği tepe üzerinde Soğuk kuyu Pîrî pâşa medresesi kabristânında, sevenleri ziyâret edip feyz almakta, muradlarına kavuşmaktadırlar.

24-Hasan Sezai İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. Tasavvufta Gülşenî yoluna mensûb idi. 1669’da Gördes’de doğdu. Şehrin bugünkü adı Korent olup, Yunanistan sınırları içinde kalmıştır. 1738’de Edirne’de vefât etti. Kendi ismi ile anılan dergâhının bahçesine defnedildi.

25-İsmail Fakirullah Anadolu’da yetişen büyük velîlerden. 1656’da Siirt’in Tillo kasabasında dünyâya geldi. Hayâtını insanlara ilim öğretmek, onlara dîn-i İslâmı anlatmakla geçiren İsmâil Fakîrullah hazretleri 1734’de vefat etti.

26-Osman Bedreddin Seyyid Selmân efendinin oğludur. 1856′ da Erzurumda doğup, 1922′ de Harputda vefât etti.

Paylaş